زیارت؛ روستایی ییلاقی با معماری ارزشمند در گرگان

زیارتگاه این روستا، از هزاران سال پیش این منطقه از بزرگترین و معروفترین عبادتگاهها و زیارتگاههای بوداییان به شمار می آمده که برای زیارت از تمام آسیا به این منطقه می آمدند.

 

همچنین آثار باقی مانده از شهر سوخته که قدمت آن به هزاران سال پیش می رسد و همچنین روایتهای تاریخی حاکی از این مدعاست.

 

از نکات جالب در مورد این روستا، میانگین عمر بالای مردم آن است که علت آن نیز زندگی طبیعی و استفاده از مواد غذایی جنگلی است.

 

این روستا در میان دو دامنه کوهستانی و جنگلی قرار گرفته و زیارت بدلیل هوای خنک و معتدل به روستای ییلاقی در تابستانها و در زمستانها بدلیل برف با وجود قرار گرفتن در نزدیکی منطقه ای که هوای معتدل دارد همواره مدنظر گردشگران و مسافران است.

 

این روستا در دهستان استرآباد جنوبی قرار داشته و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵جمعیت آن هزار و 964 نفر (۴۷۸ خانوار) بوده ‌است.

 

 

زیارت در ارتفاع هزار متری از سطح دریا در ١٧ کیلومتری جنوب شهر گرگان واقع شده است، این روستا ازشمال به ناهارخوران و ارتفاعات بندسر و خمام شهر، از شرق به ارتفاعات خال دره، از غرب به ارتفاعات مازوآش، ادیم و کمرسر و از جنوب به آبشار و ارتفاعات پوشیده از جنگل محدود می شود.

 

از مجموع جاذبه های این روستا، آبگرم آن با خواص درمانی و نیز وجود امامزاده جلوه خاصی به این منطقه و توانایی خاصی برای پذیرش مهمان از سراسر آشوراده است.

 

روستای زیارت در دره رودخانه خاصه رود قرار دارد و در دامنه رود گسترش یافته است، اما رشد روستا به دلیل شیب تند زمین و وجود مراتع و جنگلها در بالادست در این بخشها متوقف شود.

 

در این میان آبگرم زیارت با خواص درمانی که در حاشیه جنوبی روستای زیارت در مجاورت امامزاده عبدالله قرار دارد و دانشنامه گلستان در مورد نام قدیمی این آبگرم از آن به نام گرماندو و گرماب نام می برد.

 

همچنین به گفته اهالی زیارت، آبگرم این روستا آرام بخش بوده و برای انواع بیماریهای پوستی و درد مفاصل مفید است، چشمه آبگرم زیارت که در محدوده حفاظت شده جهان نما قرار دارد و در بین حدود ٧٠ چشمه این محدوده از پرآب ترین آنها است.

 

 آبگرم روستای زیارت که تنها چشمه آبگرم در استان گلستان است دارای آب صاف و زلال و فاقد طعم و بوی تند و خاص بوده و گرمای ملایم و مطبوعی دارد.

 

در دانشنامه گلستان دراین زمینه آمده است: این آبگرم دارای چهار مظهر و چهار خروجی است که به فاصله حدود 10 تا 20متر قرار گرفته است و اولین مظهر چشمه زیرتخته سنگی است که روی آن کتیبه کوچکی به ابعاد ١۵ در ٢٠ سانتی متر بوده و به خط عربی تاریخ ١٠٣۵ را نشان می دهد.

 

مظهر دوم به فاصله ٢٠ متر در جنوب این مظهر قرار دارد و دو مظهر دیگر هر یک با فاصله 10 تا ١۵ متر از زیر بدنه تراشه طبیعی جاری هستند.

 

گفتنی است روستای ییلاقی زیارت همچنین بعنوان یکی از 10روستای دارای بافت با ارزش تاریخی آشور معرفی شده است که این مسئله لزوم توجه بیشتر به آن رامی رساند.

 

این روستای باستانی به دلیل قرارگرفتن در بستر سرسبز و زیبای استان گلستان و روی شیب تپه به طور طبیعی از مناظر و چشم اندازهای زیبای جنگلها و مراتع اطراف بهره مند است و وجود امامزاده، چشمه آبگرم و آبشار از ویژگیهای خاص روستای زیارت گرگان به شمار می رود.

 

روستای زیارت با وجود جاذبه های بسیار به توجه بیشتری نیاز دارد و حمایت از سرمایه گذاران برای ایجاد امکانات اقامتی و استفاده از این آبگرم در این زمینه تا حدودی تاثیرگذار خواهد بود.

 

 

به باور کارشناسان، آثار تاریخی و باستانی اسناد هویت ملی کشور و گویای فرهنگ دیرینه نیاکان سرزمین ماست و استان گلستان نیز با وجود بیش از 1500 جاذبه طبیعی و تاریخی از دیرباز مهد فرهنگ و تمدن بوده و سابقه تاریخی آن ثبت شده است.
 

در راستای ثبت آثار باستانی و تاریخی استان و با پیگیری‌های این سازمان بافت تاریخی روستای زیارت که متعلق به دوره‌های قاجاریه و پهلوی است بعد از 75 سال، ثبت و در فهرست آثار ملی کشور گنجانده شد.

 

با ثبت این اثر به شماره 503 جای بسی امیدواری است که در آینده‌ای نزدیک شاهد ثبت آثار تاریخی بی‌شماری از این استان زیبا با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی فراوان باشیم.

 

روستای زیارت در جنوب شهر گرگان در منطقه کوهستانی و جنگلی و میان دو دامنه کوه قرار دارد منطقه‌ای ییلاقی به حساب می‌آید که در تابستان خنک و در زمستان هوایی سرد دارد.

 

از اصلی‌ترین ویژگی روستای زیارت بافت فشرده و درهم تنیده بناهای مسکونی است به طوری که حیاط هر منزل درون شبکه رفت و آمد اهالی روستا قرار دارد.

 

ارزشمند ترین بافت سنتی گلستان در معرض ساخت و ساز

 

در حال حاضر موج ساخت سازهای مجاز و غیرمجاز بر بافت قدیمی و سنتی این روستا تاثیر منفی گذاشته است و نیاز است برای حفظ این بافت ارزشمند تلاش های ویژه ای صورت گیرد.
 

تاکنون جلسات و نشستهای زیادی برای برخورد با ساخت و ساز غیرمجاز در زیارت تشکیل شد و حتی چند ساختمان غیرمجاز نیز در این روستا قلع و قمع شد.